ไข้หวัดใหญ่ อาการอย่างไร มีกี่สายพันธ์ รักษาอย่างไร

ไข้หวัดใหญ่ (Influenza) คือ โรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ แพร่ติดต่อจากคนสู่คน ทำให้เกิดการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ ไม่ว่าจะเป็น จมูก คอ หลอดลม และปอด โดยเชื้อจะลามเข้าไปที่ปอดจนทำให้เกิดอาการปอดบวมได้ พบการระบาดมากในช่วงฤดูฝนและฤดูหนาว และระบาดเป็นประจำทุกปี

อาการไข้หวัดใหญ่ แบบที่ไม่มีโรคแทรกซ้อน

มีไข้สูงถึง 39-40 องศาเซลเซียส
มีอาการเจ็บคอ มีน้ำมูกใส ไอ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร
ปวดศีรษะอย่างรุนแรง ปวดบริเวณรอบดวงตา ปวดแขนปวดขา
อาเจียนหรือท้องเดิน
ปกติจะมีไข้ประมาณ 2-4 วัน แล้วไข้จึงค่อยๆ ลดลง แต่ยังมีอาการคัดจมูกและแสบคออยู่ ประมาณ 1 สัปดาห์จึงหาย

อาการไข้หวัดใหญ่ แบบรุนแรงและมีโรคแทรกซ้อน

เกิดการอักเสบของเยื่อหุ้มหัวใจ ผู้ป่วยจะมีอาการเจ็บหน้าอก หรือบางครั้งมีอาการหัวใจวาย
อาจพบอาการเยื่อหุ้มสมองหรือสมองอักเสบ ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยปวดศีรษะอย่างมาก และมีอาการซึมลง
บางรายอาจมีอาการระบบทางเดินหายใจผิดปกติ เช่น หลอดลมอักเสบ ปอดบวม โดยผู้ป่วยจะมีอาการเหนื่อย หอบ หายใจเร็ว แน่นหน้าอกและอาจทำให้เสียชีวิตได้

ไข้หวัดใหญ่มีกี่สายพันธ์ุ ? รู้จัก 2 กลุ่มหลักที่ทำให้เกิดโรค

โรคไข้หวัดใหญ่มี 3 สายพันธ์ุ คือ สายพันธ์ุ A, B และ C แต่สายพันธ์ุที่ระบาดทั่วไปมีเพียงสายพันธ์ุ A และ B เราจึงรู้จัก 2 สายพันธ์นี้เป็นหลัก

ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A (H1N1 และ H3N2)
ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B (ตระกูล Victoria และ Yamagata) : ไข้หวัดใหญ่สายพันธ์ B อาการมักไม่รุนแรงเท่าสายพันธุ์ A

ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A และ B ต่างกันยังไง ?

ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A และ B ต่างกันที่เกิดจากเชื้อไข้หวัดใหญ่คนละสายพันธุ์กัน โดยสายพันธุ์ A มักจะมีอาการรุนแรงกว่าสายพันธุ์ B
ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A มักจะมีอาการรุนแรงกว่า เช่น ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อมากกว่า ไข้สูงกว่า จะเชื้อไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A มักจะมีการกลายพันธุ์ได้ง่ายกว่า ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A สามารถระบาดจากคน สู่ คน และ คน สู่ สัตว์ เช่น นก หมู ได้ด้วย จึงมีแนวโน้มที่จะแพร่กระจายเชื้อสูง ทำให้เกิดโอกาสการระบาดได้ง่ายกว่า ตัวอย่างเช่น ไข้หวัดหมู (H1N1) ที่เคยระบาดในปี 2009 เป็นต้น
ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B มักมีอาการไม่รุนแรงเท่าสายพันธุ์ A และเชื้อมีแนวโน้มในการกลายพันธุ์น้อยกว่า ดังนั้นจึงทำให้วัคซีนมีผลได้ดีกว่า โดยไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B จะแพร่กระจายจาก คน สู่ คน เท่านั้น จึงมักเกิดการระบาดเพียงระดับท้องถิ่น
เชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่มักมีการกลายสายพันธุ์เล็กน้อยตลอดเวลาทำให้ต้องฉีดวัคซีนใหม่ทุกปีเพื่อผลการป้องกันที่มีประสิทธิภาพ
หากเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่มีการกลายสายพันธุ์มากจนเกิดเป็นสายพันธุ์ใหม่ ก็จะทำให้เกิดการระบาดใหญ่ได้

ไข้หวัดใหญ่ ติดต่อและแพร่เชื้อได้อย่างไร?

เชื้อไข้หวัดใหญ่ติดต่อได้ง่ายจากเชื้อที่อยู่ในละอองฝอยของเสมหะ น้ำมูก หรือน้ำลายในระยะ 1-2 เมตร
รับเชื้อโดยตรงจากการจามหรือไอของผู้ป่วย
รับเชื้อทางอ้อมผ่าน ‘มือ’ ที่ไปสัมผัสสิ่งของสาธารณะ เช่น ลูกบิดประตู โทรศัพท์ ปุ่มกคในสิฟต์

ระยะเวลาที่เชื้อไข้หวัดใหญ่สามารถติดต่อไปยังผู้อื่น

ผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่อาจเริ่มแพร่เชื้อได้ตั้งแต่ 1 วันก่อนมีอาการ
ระยะแพร่เชื้อประมาณ 7 วัน แต่อาจนานกว่านั้น ถ้าผู้ป่วยยังมีอาการไอมากอยู่
ผู้ป่วยควรหยุดงาน หยุดเรียน เป็นเวลาอย่างน้อย 7-10 วัน หรือจนกว่าจะหายไข้ และไอเพื่อลดการแพร่ระบาดของเชื้อโรค

เป็นไข้หวัดใหญ่ กี่วันหาย?

ไข้หวัดใหญ่จะเริ่มมีอาการหลังจากได้รับเชื้อไวรัส 1-3 วัน หากไม่มีโรคแทรกซ้อนโดยมากจะมีไข้ 2-4 วันแล้วจะหายได้เองในเวลาราว 1 สัปดาห์
หากมีโรคแทรกซ้อน กรณีนี้ให้รีบพบแพทย์เพื่อรับยาและรักษาอย่างทันท่วงที

วิธีรักษาไข้หวัดใหญ่

หากยังมีอาการไม่มาก เช่น ตัวไม่ร้อนจัด และยังพอรับประทานอาหารได้ ให้รับประทานยารักษาตามอาการ เช่น ยาลดไข้ พาราเซตามอล ยาละลายเสมหะ เป็นต้น และเช็ดตัวลดไข้เป็นระยะด้วยน้ำอุ่นหรือน้ำอุณภูมิปกติ
ผู้ป่วยที่มีอาการไข้หวัดใหญ่รุนแรงต้องรีบไปโรงพยาบาลทันที โดยเฉพาะผู้สูงอายุ เด็ก ผู้ที่มีโรคประจำตัว แพทย์จะพิจารณาให้ยาต้านไวรัส (ชนิดกิน) ซึ่งควรได้รับยาภายใน 48 ชม. หลังเริ่มป่วยซึ่งจะได้ผลการรักษาที่ดีกว่าได้ยาหลัง 48 ชม. ไปแล้ว
ห้ามกินยาแอสโพริน เพราะจะทำให้เกิดตับอักเสบรุนแรง (Reye Syndrome) ซึ่งเป็นอันตรายได้

วิธีป้องกันการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่

ฉีดวัคซีนป้องกันไช้หวัดใหญ่ทุกปี เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันไข้หวัดใหญ่
หลีกเลี่ยงการคลุกคลีกับผู้ป่วยที่มีอาการของไข้หวัด หลีกเสี่ยงไปในที่สาธารณะในช่วงที่มีการระบาดของโรค
ผู้ป่วยและผู้ดูแลผู้ป่วยต้องสวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา (โดยเฉพาะเมื่อมีอาการไอ/จาม)
ล้างมือหรือทำความสะอาดมือด้วยแอล์กอฮอล์เจลให้เป็นนิสัย โดยเฉพาะหลังการไอหรือจาม หรือการสัมผัสสิ่งของเครื่องใช้ในที่สาธารณะ และหลังถอดหน้ากากอนามัยทุกครั้ง
ทิ้งทิชชูที่เช็ดน้ำมูก น้ำลาย หรือหน้ากากที่ใช้แล้วลงถังขยะที่มีฝาปิดมิคชิด
หลีกเสี่ยงการใช้มือขยี้ตาหรือใช้นิ้วแคะจมูก เพราะเป็นช่องทางที่ทำให้เชื้อโรคเข้าร่างกายได้ง่าย
ไม่ใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น ได้แก่ แก้วน้ำ หลอดดูดน้ำ ช้อนส้อม ผ้าเช็ดมือ หรือผ้าเช็ดหน้า
ใช้ช้อนกลางเมื่อต้องรับประทานอาหารร่วมกับผู้อื่น

ใครบ้างเป็นกลุ่มเสี่ยงที่ควรฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่

หญิงมีครรภ์อายุครรภ์ 4 เดือนขึ้นไป
เด็กอายุ 6 เดือนถึง 2 ปี
ผู้มีโรคประจำตัว ได้แก่ ปอดอุดกั้นเรื้อรัง หัวใจ หอบ หืด ไตวาย หลอดเลือดสมอง ผู้ป่วยมะเร็งที่อยู่ระหว่างการได้รับเคมีบำนัด และเบาหวาน
ผู้สูงวัยที่อายุ 65 ปีขึ้นไป
ผู้พิการทางสมองที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้
โรคธาลัสซีเมียและผู้ที่ภูมิคุ้มกันบกพร่อง รวมผู้ติดเชื้อเอชไอวี (HIV) ที่มีอาการ
โรคอ้วน หรือผู้ที่มีน้ำหนักตั้งแต่ 90 กิโลกรัม หรือดัชนีมวลกายตั้งแต่ 30 กิโลกรัมต่อตารางเมตร