มะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือลิวคีเมีย (Leukemia) เป็นภาวะที่มีการเพิ่มจำนวนของเซลล์ตัวอ่อนเม็ดเลือดขาวมากกว่าปกติ ซึ่งเกิดจากการกลายพันธุ์ของ DNA ส่งผลทำให้เซลล์มีการแบ่งตัวแบบไม่มีที่สิ้นสุดและกลายเป็นเซลล์มะเร็ง โดยเมื่อเซลล์มะเร็งมีการแบ่งตัวมากไปเรื่อยๆ ทำให้ไปกดเบียดการสร้างของเซลล์เม็ดเลือดที่ปกติในไขกระดูก ส่งผลให้มีเลือดจาง หรือเกล็ดเลือดต่ำได้
มะเร็งเม็ดเลือดขาว แบ่งออกเป็น 2 ชนิด
1. มะเร็งเม็ดเลือดขาว ชนิดเฉียบพลัน
2. มะเร็งเม็ดเลือดขาว ชนิดเรื้อรัง
มะเร็งเม็ดเลือดขาว ชนิดเฉียบพลัน
มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน เกิดจากเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาวตัวอ่อนแบ่งตัวเร็วในระยะเวลาอันสั้น ทำให้ผู้ป่วยมีอาการแย่ลงอย่างรวดเร็ว โดยอาการที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยคือ ภาวะที่เราเรียกว่าไขกระดูกล้มเหลว ประกอบด้วยอาการซีด อาการเลือดออกผิดปกติ เเละมีไข้ นอกจากนี้ในผู้ป่วยบางรายอาจจะมีเซลล์มะเร็งเข้าไปแทรกซึมในเยื่อหุ้มสมอง ทำให้ผู้ป่วยมีอาการซึมลง หรืออาการชักได้
มะเร็งเม็ดเลือดขาว ชนิดเรื้อรัง
มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเรื้อรัง เป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่เกิดจากการสร้างเม็ดเลือดขาวตัวเต็มวัยออกมามากเกินปกติ โดยเม็ดเลือดเหล่านี้จะมีการเจริญเติบโตในไขกระดูกอย่างช้าๆ และค่อยๆ มีจำนวนเพิ่มขึ้นในเลือด บางรายตรวจเจอจากการเจาะเลือดตรวจร่างกายประจำปี บางรายตรวจเจอโดยบังเอิญ เนื่องจากผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่ค่อยมีอาการผิดปกติหรือมีเพียงเล็กน้อยจนผู้ป่วยไม่สังเกตได้เอง
ปัจจัยเสี่ยงของมะเร็งเม็ดเลือดขาว
- ประวัติได้รับการรักษามะเร็งด้วยยาเคมีบำบัด หรือการฉายแสง ทำให้มีการกลายพันธุ์ของ DNA ของเซลล์เม็ดเลือดขาว
- การสูบบุหรี่
- โรคที่มีความผิดปกติของพันธุกรรม เช่น ภาวะดาวน์ซินโดรม
- ประวัติมะเร็งเม็ดเลือดขาวในครอบครัว
การวินิจฉัย มะเร็งเม็ดเลือดขาว
- ตรวจเลือด
เพื่อดูปริมาณเม็ดเลือดขาวว่าสูงผิดปกติหรือไม่ ร่วมกับดูลักษณะของเม็ดเลือดขาวตัวอ่อนที่ออกมาในเลือดจากสเมียร์เลือด - การตรวจไขกระดูก
เพื่อดูความผิดปกติของเม็ดเลือด ที่สร้างออกมาในผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาว เเละการตรวจไขกระดูกจะสามารถช่วยยืนยันการวินิจฉัย, บอกชนิดของมะเร็งเม็ดเลือดขาว เเละส่งตรวจยีนหรือโครโมโชมเพื่อพยากรณ์การดำเนินโรคของมะเร็งเม็ดเลือดขาวในผู้ป่วยรายนั้นได้
มะเร็งเม็ดเลือดขาว รักษาอย่างไรได้บ้าง
การรักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวขึ้นอยู่กับชนิด, การกระจายตัวของมะเร็งเม็ดเลือดขาว เเละลักษณะของยีนหรือโครโมโซม โดยการรักษาประกอบด้วยหลายอย่างดังนี้
- รักษาด้วยเคมีบำบัด เป็นการรักษาหลักของโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว เป้าหมายหลักเพื่อรักษาให้โรคอยู่ในภาวะที่สงบ
- รักษาด้วยการฉายเเสง ช่วยลดขนาดก้อนที่โตจากมะเร็งเม็ดเลือดขาวได้
- รักษาด้วยการปลูกถ่ายไขกระดูก เป็นการนำไขกระดูกของคนที่เข้ากันได้กับผู้ป่วยมาถ่ายให้กับผู้ป่วยเพื่อให้สร้างเซลล์เม็ดเลือดที่ปกติ มาทดเเทนเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาว โดยเป้าหมายเพื่อไม่ให้มะเร็งเม็ดเลือดขาวกลับมาเป็นซ้ำ
การดูเเลผู้ป่วย มะเร็งเม็ดเลือดขาว
ผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวมักมีอาการติดเชื้อได้ง่ายจากเม็ดเลือดขาวที่ต่ำ จึงควรเลือกรับประทานอาหารที่สุก สะอาด เเละถ้ามีอาการผิดปกติ เช่น มีไข้ อ่อนเพลีย หรือเลือดออกผิดปกติ ควรรีบมาปรึกษาเเพทย์ทันที
